જો ખેડૂતો નિયમિત પાકની સાથે વધારાની આવક મેળવવા માંગતા હોય તો તેઓ ખાલી પડેલી જમીનમાં મેરીગોલ્ડની ખેતી કરીને સારી કમાણી કરી શકે છે. મેરીગોલ્ડ ફૂલોની બજારની માંગને જોતા તેનું ઉત્પાદન ખેડૂતો માટે ખૂબ જ ફાયદાકારક સાબિત થઈ શકે છે. ખાસ વાત એ છે કે તેને ઓછી જગ્યામાં પણ સરળતાથી ઉગાડી શકાય છે. જો તમારી પાસે 1 હેક્ટર જમીન પણ છે, તો તમે તેની ખેતી કરીને દર વર્ષે લગભગ 15 લાખ રૂપિયા કમાઈ શકો છો.
જાણકારોના મતે મેરીગોલ્ડના ફૂલની ખેતી સિઝન પ્રમાણે કરવામાં આવે છે. ઉનાળાની ઋતુમાં જાન્યુઆરી મહિનામાં ફૂલોનું વાવેતર કરવામાં આવે છે. જેનો નવરાત્રિના દિવસોમાં પૂજામાં બહોળો ઉપયોગ થાય છે અને બજારમાં સારી કિંમત પણ મળે છે. આ પછી, શિયાળાની શરૂઆત પહેલા એપ્રિલ-મેમાં અને ફરીથી ઓગસ્ટ-સપ્ટેમ્બરમાં ફૂલો વાવવામાં આવે છે. મેરીગોલ્ડનું ફૂલ સમગ્ર દેશમાં મહત્વનું ફૂલ છે. આ ફૂલોનો વ્યાપકપણે માળા અને સજાવટ માટે ઉપયોગ થાય છે. રાજ્યમાં ત્રણેય સિઝનમાં મેરીગોલ્ડની ખેતી થાય છે.
મેરીગોલ્ડ ફૂલની ખેતી વિશે જાણો
મેરીગોલ્ડ મુખ્યત્વે ઠંડા વાતાવરણનો પાક છે, મેરીગોલ્ડની વૃદ્ધિ અને ફૂલોની ગુણવત્તા ઠંડા હવામાનમાં સારી હોય છે. મેરીગોલ્ડની ખેતી આબોહવાની પરિસ્થિતિઓને આધારે ચોમાસું, શિયાળો અને ઉનાળો એમ ત્રણેય ઋતુઓમાં કરવામાં આવે છે. આફ્રિકન મેરીગોલ્ડનું વાવેતર ફેબ્રુઆરીના પહેલા અઠવાડિયા પછી અને જુલાઈના પહેલા અઠવાડિયા પહેલા કરવાથી ઉપજ અને ફૂલોની ગુણવત્તા પર સારી અસર પડે છે. તેથી જુલાઈના પ્રથમ સપ્તાહથી 15 દિવસના અંતરે વાવણી કરવાથી ઓક્ટોબરથી એપ્રિલ સુધી સારું ઉત્પાદન મળે છે. પરંતુ મહત્તમ ઉપજ સપ્ટેમ્બરમાં વાવેલા મેરીગોલ્ડમાંથી મળે છે.
ખેતી માટે જમીન કેવી હોવી જોઈએ
મેરીગોલ્ડ વિવિધ પ્રકારની જમીનમાં ઉગાડી શકાય છે.ફળદ્રુપ, પાણી જાળવી રાખનારી પરંતુ સારી રીતે નિકાલવાળી જમીન મેરીગોલ્ડ માટે સારી છે. મેરીગોલ્ડ 7.0 થી 7.6 સપાટી વિસ્તારવાળી જમીનમાં સારી રીતે ઉગે છે. મેરીગોલ્ડના પાકને સૂર્યપ્રકાશની ખૂબ જરૂર હોય છે. ઝાડ છાંયડામાં સારી રીતે ઉગે છે પણ ફૂલો આવતા નથી.
મેરીગોલ્ડની સુધારેલી જાતો
આફ્રિકન મેરીગોલ્ડ ક્લાઈમેક્સ, કોલોરેટ, જ્યુબિલી ઈન્ડિયન ચીફ, ક્રાઉન ઓફ ગોલ્ડ, ફર્સ્ટ લેડી, સ્પન ગોલ્ડ, યેલોસુપ્રીમ, ક્રેકર જેક. ફ્રેન્ચ મેરીગોલ્ડ યલો ક્રાઉન, લેમન જામ, રસ્ટી લેડ, લેમન રીંગ, રેડ હેડ, બટર સ્કોચ, ગોલ્ડી, ફાયર ક્રોસ. પુસા ઓરેન્જ, પુસા બસંતી, હાઇબ્રિડ વેરાયટી ઇન્કા, માયા, એટલાન્ટિક, ડિસ્કવરી સુધારેલ વિવિધતા.
મેરીગોલ્ડ ફૂલની ખેતીમાં ખાતરનો ઉપયોગ
આફ્રિકન અને ફ્રેન્ચ જાતો માટે ખાતર 25 થી 30 મે. હેક્ટર દીઠ 100 કિગ્રા N, 200 kg P અને 200 kg ખાતરો આપવા જોઈએ. જો વર્ણસંકર જાતોની ખેતી કરવી હોય, તો વાવેતર કરતા પહેલા જમીનમાં 250 kg N/ha અને 400 kg P/ha ઉમેરો.
